 |
"Καμπάνες", μίνι και πετάλια
|
Του Βασίλη Κωστάκου
Στην σημερινή εποχή όταν μιλάμε για κάποιο δίκυκλο για αστική χρήση στο μυαλό μας αυτόματα έρχεται κάποιο scooter 150 κυβικών και πάνω ή μια μικρή μοτοσυκλέτα, συνήθως 250άρι ή 500άρι. Κι όμως κάποτε τα πράγματα δεν ήταν έτσι.
Στη δεκαετία του '70, στη δεκαετία της επανάστασης και της αμφισβήτησης, με τα μακριά μαλλιά, τα παντελόνια καμπάνα και τις σουπερ μίνι φούστες όταν ήθελες να έχεις ένα δίκυκλο για τη πόλη, η επιλογή ήταν σχεδόν μονόδρομος. Η οικονομικότερη και πιο εύχρηστη λύση ήταν τα μοτοποδήλατα.
Μικρά δίκυκλα που είχαν πετάλια σαν ποδήλατο για να βάζεις εμπρός τον κινητήρα αλλά και να ρίχνεις και καμιά πεταλιά όταν ο αδύναμος κινητήρας ζοριζόταν σε κάποια μεγάλη ανηφόρα. Χωρίς τις οικολογικές αναζητήσεις και απαγορεύσεις του σήμερα, όλα τα μοτοποδήλατα είχαν δίχρονο αερόψυκτο κινητήρα που έκαιγε φυσικά μείγμα βενζίνης και λαδιού - στα βενζινάδικα συναντούσες ''έτοιμο'' μείγμα από την κατάλληλη αντλία.
Βέβαια ο απλοϊκός κινητήρας σε συνδυασμό με το μικρό βάρος, συνήθως 40 με 50 κιλά, έδιναν μια πολύ καλή κατανάλωση που πολλές φορές ήταν και χαμηλότερη των 2λίτ/100. Οι επιδόσεις ήταν του επιπέδου 40 χλμ/ώρα, αλλά ως συνήθως, εάν κάποιο μοτοποδήλατο έπεφτε στα χέρια κάποιου νεαρού τύχαινε ανάλογης βελτίωσης.
Τα μοτοποδήλατα άρχισαν σιγά-σιγά να εξαφανίζονται στην χώρα μας με την έλευση του Honda C-50, γνωστού και ως "παπί", στα τέλη της δεκαετίας του '80, αλλά και γιατί σιγά-σιγά ο κόσμος στρεφόταν σε μοτοσυκλέτες μεγαλύτερου κυβισμού.
Αλλά ας δούμε μερικά από τα πιο γνωστά μοντέλα μοτοποδηλάτων που πέρασαν από τη χώρα μας.
Η Malaguti έγινε γνωστή στην Ελλάδα με το Europino, ένα μοτοποδήλατο που αγαπήθηκε από τους νέους, και στα χέρια τους υπέστη πολλές μετατροπές. Είχε τηλεσκοπικό πιρούνι, χωρίς ανάρτηση πίσω, τροχούς 16 ιντσών και δίχρονο αερόψυκτο κινητήρα 48 κυβικών εκατοστών. Η μετάδοση γινόταν με αλυσίδα και υπήρχαν δύο εκδόσεις, με μία ή με τρεις ταχύτητες.
H Garelli ήταν μια ακόμη ιστορική ιταλική εταιρία με παγκόσμια πρωταθλήματα που πρόσφερε και αυτή τη δική της έκδοση στην κατηγορία των μοτοποδηλάτων. Το Gulp ήταν ένα ακόμη μοντέλο που κυκλοφόρησε ευρέως στην Ελλάδα. Η παραγωγή του Gulp ξεκίνησε το 1969 και βασιζόταν σε ένα προγενέστερο μοντέλο. Ο κινητήρας ήταν δίχρονος και υπήρχαν τρεις εκδόσεις, το Flex (με μία ταχύτητα και αυτόματη μετάδοση), το Matic (με δύο ταχύτητες και αυτόματη μετάδοση) και το 3Μ (με τρεις ταχύτητες από επιλογέα στο τιμόνι και χειροκίνητο συμπλέκτη).
Το Piaggio Ciao δεν είναι μόνο το πιο διάσημο ιταλικό μοτοποδήλατο αλλά έχει και τις περισσότερες πωλήσεις στο κόσμο. Στα σαράντα χρόνια παραγωγής του κατασκευάστηκαν 3.500.000 μονάδες. Αυτό που έκανε το Ciao τόσο αγαπητό ήταν η απλοϊκότητα της κατασκευής του, κάτι που το έκανε πολύ αξιόπιστο αλλά και να έχει ελάχιστο κόστος συντήρησης. Ο κινητήρας του ήταν δίχρονος, 49,77 κυβικά εκατοστά, με κατανάλωση που έφθανε τα 61,4 χλμ/λίτρο. Μπροστά είχε πιρούνι με βραχίονες και πίσω δεν διέθετε αμορτισέρ, παρά ένα ελατήριο κάτω από τη σέλα. Οι τροχοί του ήταν 17 ιντσών -υπήρξαν και κάποιες εκδόσεις με 19''- και ζύγιζε 40 κιλά.
Το Piaggio Si ήταν η εξέλιξη του Ciao. Η παραγωγή του ξεκίνησε το 1978 και τερματίστηκε το 2001. Ο κινητήρας προερχόταν από το Ciao, αλλά αυτό διέθετε τηλεσκοπικό πιρούνι καθώς και ένα αμορτισέρ πίσω, μεγαλύτερη σέλα και τροχούς 16 ιντσών με τέσσερα μπράτσα. Είχε απόδοση 1,4 ίππους στις 5.500 σ.α.λ. , ρεζερβουάρ 4,2 λίτρων και ζύγιζε 51 κιλά.
To Piaggio Vespino δεν ήταν ένα τόσο διαδεδομένο μοτοποδήλατο, παρ' ότι είχε τηλεσκοπικό πιρούνι, μονό αμορτισέρ πίσω και μετάδοση CVT (Continuously Variable Transmission). H παραγωγή του ξεκίνησε το 1967.
Το πιο γνωστό μοτοποδήλατο από τις ιαπωνικές εταιρίες ήταν το Honda PA50. Ένα μοντέλο που άρχισε να παράγεται από τη Honda Benelux το 1976, και σταμάτησε το 1991, έγινε γνωστό ως Camino στην Ευρώπη και ως Hobbit στις ΗΠΑ. Διέθετε δίχρονο αερόψυκτο κινητήρα και στην πάροδο των ετών υπέστη πολλές βελτιώσεις, όπως ηλεκτρονική ανάφλεξη και μπαταρία.
Μπαίνοντας στη δεκαετία του '80 τα μοτοποδήλατα εκσυγχρονίζονται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Fantic Issimo με τη μοντέρνα -για την εποχή- σχεδίαση, τους τροχούς με τα 7 διπλά μπράτσα και το σημαντικότερο, την μανιβέλα.
Μπορεί το Velosolex να μην ανήκει στη γενιά των παραπάνω μοντέλων αλλά δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στο πιο διάσημο μοτοποδήλατο, που ουσιαστικά αυτό δημιούργησε την εν λόγω κατηγορία. Ήταν το 1941 που έγινε η πρώτη απόπειρα, πάνω σε ένα ποδήλατο να τοποθετηθεί ένας μικρός κινητήρας εσωτερικής καύσης. Το 1946 κυκλοφόρησε το πρώτο μοντέλο, "45cc", με κινητήρα 45 κυβικών εκατοστών και απόδοση 0,4 ίππους και χωρίς συμπλέκτη, με αποτέλεσμα ο κινητήρας να χρειάζεται επανεκκίνηση κάθε φορά που το μοτοποδήλατο σταματούσε. Έως το 1988 που σταμάτησε η παραγωγή του στη Γαλλία, πέτυχε 8 εκατομμύρια πωλήσεις παγκοσμίως. Την δεκαετία του '70 υπήρχαν ακόμα αρκετά Velosolex που κυκλοφορούσαν στην Αθήνα και σε άλλα αστικά κέντρα.
